ကြမ္းယာရဲ႕ အေပါ့ဆုံးဆုိးက်ဳိးေတြက၊
သြားေတြအေရာင္ညစ္တာ၊ ေၾကြလႊာျပဳန္းတီးတာ၊ ေမးရုိးအဆစ္ ေရာဂါရတာ၊
သြားေက်ာက္ေတြတည္ျပီး သြားဖုံးေရာဂါေတြရတာပါ။ အသက္အႏၱရာယ္ရွိတဲ့
ဆုိးက်ဳိးေတြကေတာ့၊ ခံတြင္းကင္ဆာ၊ အစာမ်ဳိလမ္းေၾကာင္း ကင္ဆာနဲ႔
အသည္းကင္ဆာေရာဂါ ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ကြမ္းရြက္ဟာ ေဆးဖက္၀င္ အရြက္ထဲမွာပါေပမယ့္၊
ကြမ္းသီး၊ ေဆးရြက္ၾကီးနဲ႔ အေမႊးအၾကိဳင္ေတြမွာ ႏုိင္ထရုိစမင္း၊
အလ္ကာလြဳိက္နဲ႔ ပုိလီဖီေနာဓာတ္ေတြ အပါအ၀င္ကင္ဆာ ျဖစ္ေစတ ဲ့ျဒပ္ေပါင္းအမ်ဳိး
၃၀ေလာက္ပါ၀င္ပါတယ္။ ထုံးက ခံတြင္းသားေတြကုိ ေလာင္ေစျပီး၊ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့
ဓာတ္ေတြအထဲစိမ့္၀င္ေအာင္အားေပးပါတယ္။ ကင္ဆာမျဖစ္ခင္အဆင့္မွာ၊ sub mucous
fibrosis ဆုိတဲ့ ခံတြင္းသားလႊာေလးေတြ အျဖဴေရာင္ေျပာင္းျပီး မာေက်ာလာတဲ့
အေျခအေနကုိ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ဆုိပါးစပ္ဟလုိ႔ မရေတာ့ေအာင္ ဆုိးလာပါတယ္။
leukoplakia, oral lichenplanus လုိ႔ေခၚတဲ့ အျဖဴေရာင္ အကြက္ေတြ
ပါးေစာင္သားနဲ႔ လွ်ာေတြမွာ ျဖစ္တာလည္းရွိပါတယ္။ အဲဒီကေနတစစနဲ႔
ကင္ဆာျဖစ္သြား ႏုိင္ပါတယ္။ ကြမ္းကုိပါးေစာင္မွာျမဳံထားတတ္တဲ့သူေတြမွာပုိဆုိးပါတယ္။ လွ်ာကင္ဆာ
လွ်ာကင္ဆာဆိုတာဟာ လွ်ာရဲ႕အေရွ႕ ဒါမွမဟုတ္ အေနာက္ဘက္မွာျဖစ္တဲ့ ကင္ဆာ
အက်ိတ္ပါ။ အျဖစ္မ်ားဆံုးကင္ဆာ ၁၀ မ်ိဳးထဲမွာ မပါဝင္ေပမယ့္ ႏွစ္စဥ္
ႏွစ္တိုင္း လွ်ာကင္ဆာ ေရာဂါျဖစ္သူအသစ္ေတြ ၄၀ မွ ၅၀ ေယာက္ထိရိွေနပါတယ္။ အသက္
ငယ္သူေတြမွာ ျဖစ္ေလ့ျဖစ္ထမရိွေပမယ့္ အသက္ ၄၅ ႏွစ္ေက်ာ္လာရင္ လွ်ာကင္ဆာ
ျဖစ္ႏႈန္းျမင့္တက္လာပါတယ္။ လွ်ာကင္ဆာဟာ ကြမ္းသီးဝါးသူေတြမွာ အျဖစ္မ်ားၿပီး
ေဆးလိပ္ေသာက္သူ၊ အရက္ မ်ားမ်ား ေသာက္သူေတြမွာလည္း လွ်ာကင္ဆာျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ေရာဂါ လကၡဏေတြ အေနနဲ႔ လွ်ာေပၚမွာ နီရဲတာ ဒါမွမဟုတ္ အျဖဴအကြက္ေတြျဖစ္တာ
ဒါမွမဟုတ္ အက်ိတ္ ရိွတာ ဒါမွမဟုတ္ အနာရိွတာေတြျဖစ္ေနၿပီး ကုသမႈခံယူေပမယ့္
ေပ်ာက္ကင္းမႈမရိွတာပါ။ တခ်ိဳ႕မွာ လွ်ာနဲ႔လည္ေခ်ာင္းနာတာ ဒါမွမဟုတ္
ထံုက်ဥ္ေနတာျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီေဖာ္ျပပါ လကၡဏာေတြဟာ လွ်ာကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္သလို
အျခားေရာဂါလည္း ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလကၡဏာေတြဟာ ႏွစ္ပတ္အတြင္း
မေပ်ာက္ကင္းရင္ ကင္ဆာ ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္တာမို႔ ဆရာဝန္နဲ႔ ျပဖုိ႔ လိုအပ္ပါတယ္။
ကုသမႈပိုင္းအေနနဲ႔ ကင္ဆာအက်ိတ္ကို ခဲြစိတ္ျဖတ္ထုတ္ကာ ဒါမွမဟုတ္
ခဲြစိတ္တာနဲ႔ ဓာတ္ကင္တာပူးေပါင္းၿပီးလုပ္တာေတြ လုပ္လုိ႔ရပါတယ္။
ကင္ဆာက်ိတ္ဟာ အေရးႀကီး ေနရင္ ဒါမွမဟုတ္ ခဲြစိတ္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔
ဆံုးျဖတ္လိုက္ရင္ ကင္ဆာေဆးသြင္းတာနဲ႔ ဓာတ္ကင္ဆာေပါင္းစပ္ၿပီး
ကုသႏုိင္ပါတယ္။ လွ်ာကင္ဆာဟာ လွ်ာရဲ႕ အေရွ႕ဘက္မွာ ျဖစ္ရင္
စကားေျပာရတာခက္ခဲႏိုင္ပါတယ္။ လွ်ာရဲ႕အေနာက္ဘက္မွာျဖစ္ရင္ အစာမ်ိဳရတာ
ခက္ခဲႏိုင္ပါတယ္။ ခံတြင္း ကင္ဆာနဲ႔ အစာမ်ဳိလမ္းေၾကာင္း ကင္ဆာေတြျဖစ္ရင္
ေနာက္၅ႏွစ္ အသက္ဆက္ရွင္ဖုိ႔ အခြင့္အေရးဟာ ၆၀%ထက္မပုိေတာ့ပါဘူး။
မေသခင္မွာလည္း၊ ဓာတ္ကင္ရတာ ကစလုိ႔ ေမးရုိးတခုလုံး လွီးထုတ္ပစ္လုိက္ရတာ၊
လွ်ာျဖတ္ပစ္လုိက္ရတာစတဲ့ ကုသမွဳၾကီးေတြနဲ႔ၾကဳံရျပီး၊ အစားမစားႏုိင္
စကားမေျပာႏုိင္၊ တပိန္ပိန္တလွီလွီနဲ႔ နာက်င္တဲ့ ေ၀ဒနာကုိ မေသမခ်င္းခံစား
ၾကရရွာပါတယ္။ သြားဖံုးႏွင္ ့လွ်ာကင္ဆာ ျဖစ္နိုင္သည္ သြားမ်ား က်ိဳးျပတ္
ပ်က္စီးျခင္း ၊သြားဖံုးလဲ ေရစီးကမ္းျပိဳလိုက္ကာ ပ်က္စီး နိုင္သည္ဟု
သတိေပးႏႈိးေဆာ္ေသာ္လည္း စားျမဲ စားေနၾကျပီး ျဖစ္ေတာ့မွ ေဆးကုမည္ဟု
ေျပာၾကေသးသည္ ၊ တကယ္လဲ သြားမ်ားက်ိဳးျပတ္ပ်က္စီးသူမ်ားမွာ
သြားတုမ်ားတပ္ၾကရမွ ကြမ္းယာျပတ္ၾကပါေတာ့သည္၊ ကြမ္းယာ၀ါးတာနဲ႔ အတူ၊
ေဆးလိပ္ေသာက္တာ ၊အရက္ေသာက္တာေတြကလည္း ခံတြင္းနဲ႔
အစာမ်ဳိလမ္းေၾကာင္း
ကင္ဆာေတြ ျဖစ္ေစႏုိင္ပါတယ္။ သုေတသနေတြအရ ကြမ္းလည္း၀ါး ေဆးလိပ္လည္းေသာက္ရင္၊
ေဆးလိပ္မေသာက္ ဘဲ စားတဲ့လူနဲ႔စာရင္ ကင္ဆာျဖစ္ႏုိင္ေခ် ၆ဆေလာက္ ျမင့္ျပီး၊
ကြမ္းစားေဆးလိပ္ေသာက္ အရက္ေသာက္၃မ်ဳိးလုံး လုပ္ရင္ေတာ့ ၁၂၃ ဆ
ျမင့္သြားပါတယ္။